Show Menu

Voortgangsdocumenten Natura 2000

De Maten

BE2200028 - De Maten

BE2200626 - De Maten

1 Inleiding

Het Natura 2000-netwerk is een samenhangend Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Deze zijn aangewezen op basis van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen om Europees beschermde habitattypes en soorten de kans te geven duurzaam te overleven en zo de Europese biodiversiteit te bewaren. In Vlaanderen zijn 62 Natura 2000-gebieden aangeduid, ook speciale beschermingszones (hierna: SBZ) genoemd. Deze gebieden zijn essentieel voor het bereiken van de gunstige staat van instandhouding van Europees te beschermen habitats en soorten. Voor Vlaanderen gaat het om 47 habitattypes, 49 dier- en plantensoorten en 58 vogelsoorten.

Alle lidstaten van de Europese Unie zijn verplicht om de nodige maatregelen te nemen om een ‘gunstige staat van instandhouding’ te realiseren voor Europees te beschermen habitats en soorten. Om deze maatregelen in te vullen heeft de Vlaamse Regering instandhoudingsdoelstellingen (hierna: doelen) op Vlaams niveau en per SBZ bepaald. Op Vlaams niveau zijn dit de zogenaamde gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen (hierna: G-IHD) en per SBZ zijn dit de zogenaamde specifieke instandhoudingsdoelstellingen (hierna: S-IHD). Deze S-IHD zijn, na een intensief overlegproces tussen 2010 en 2013, vastgesteld in aanwijzingsbesluiten (de S-IHD-besluiten) door de Vlaamse Regering op 23 april 2014.

De realisatie van de doelen wordt gefaseerd en programmatisch aangepakt. Vlaanderen moet elke zes jaar aan Europa rapporteren, daarom is ook voor de realisatie gekozen voor cycli van maximaal zes jaar. Per cyclus of planperiode wordt een Vlaams Natura 2000-programma opgemaakt met een Vlaamse taakstelling en acties voor de komende periode. Het programma omschrijft ook welke organisaties betrokken zijn en geeft een raming van de uitgaven voor de uitvoering van het programma.

Focus Vlaams Natura 2000 programma 2016–2020

Omdat Vlaanderen in 2020 aan Europa moet rapporteren, loopt de eerste cyclus van het Vlaams Natura 2000-programma van 2016 tot 2020. Op het moment van publicatie van dit voortgangsdocument bestaat er nog geen nieuw Vlaams Natura 2000-programma voor de volgende planperiode (2021-2026), zodat het bestaande programma volgens de regelgeving geldig blijft.

Voor deze eerste cyclus is vertrokken van de Europese Biodiversiteitsstrategie 2020 en van het Pact 2020. In het Vlaams Natura 2000-programma zijn een bindende en een richtinggevende taakstelling geformuleerd als een gefaseerd kader voor de realisatie van de doelen.

Het bindend deel van de taakstelling in het Vlaams Natura 2000-programma omvat:

het stoppen of vermijden van de verdere achteruitgang van Europees te beschermen habitattypes of soorten (stand still);
dat 16 van de 47 Europees te beschermen habitattypes in een gunstige staat verkeren of zijn verbeterd ten opzichte van 2007 (zie bijlage 5 van het Vlaams Natura 2000-programma).

Het bindend deel van de taakstelling moet tegen 2020 worden gerealiseerd.

Het richtinggevende deel van deze taakstelling omvat:

dat tegen 2020 voor alle Europees te beschermen habitattypes en soorten samen 70% van de inspanningen operationeel zijn, zodat alle habitats en soorten in een gunstige staat van instandhouding kunnen worden gebracht tegen 2050. Voor soorten die extra oppervlakte leefgebied nodig hebben, moet een derde van de extra oppervlakte gerealiseerd zijn door inrichting en beheer.

De maatregelen nodig om het richtinggevende deel van de taakstelling te realiseren, kunnen al in deze planperiode opgestart worden of, indien al in planning of uitvoering, verder lopen. Deze maatregelen moeten niet noodzakelijk afgerond zijn tijdens de looptijd. In de inspanningsmatrix (hoofdstuk 4 van het voortgangsdocument) is voor elke actie aangegeven of deze behoort tot het bindend of het richtinggevend deel van taakstelling van het Vlaams Natura 2000-programma.

Doelstelling van het voortgangsdocument

Het voortgangsdocument wordt opgemaakt met het oog op:

het gradueel realiseren van de S-IHD;
het vermijden of stoppen van de verslechtering van de Europees te beschermen habitats en de leefgebieden van Europees te beschermen soorten;
het vermijden of het stoppen van de betekenisvolle verstoring van de Europees te beschermen soorten.

Het Agentschap voor Natuur en Bos (hierna: het ANB) maakt het voortgangsdocument op en beheert het. Dit voortgangsdocument beschrijft de inspanningen die volgens de inventaris hiervan in 2017 geleverd worden door de organisaties voor wie het beheren en ontwikkelen van natuur een maatschappelijke opdracht is. Dit zijn het ANB, de verschillende openbare besturen en de erkende terreinbeherende verenigingen. Tevens biedt het een overzicht van de openstaande taakstelling en van de acties die, volgens de huidige plannen en inzichten, nodig zijn voor de realisatie ervan. Zo vormt het voortgangsdocument het vertrekpunt en de inspiratiebron voor het bereiken van de doelen voor iedereen die daaraan kan bijdragen.

Situering van het SBZ

2 Taakstelling

Voor elke SBZ werden door de Vlaamse Regering de specifieke doelen voor Europees te beschermen habitats en soorten en de prioritaire inspanningen vastgesteld in een S-IHD-besluit. Deze doelen worden in dit voortgangsdocument weergegeven in hoofdstuk 2.1. Deze zijn daarbij geclusterd in landschapstypes. Per Europees te beschermen soort en habitat zijn het gebiedsgericht kwantiteitsdoel (populaties of oppervlakten) en kwaliteitsdoel beschreven. Hoofdstuk 2.2 geeft prioritaire inspanningen weer, die in het S-IHD-besluit vastgesteld zijn voor het realiseren van de doelen.

2.1 Doelen

Legende bij de oppervlakte-, populatie- en kwaliteitsdoelen
Symbool	Omschrijving
+	Het doel is een stijging van de oppervlakte of populatiegrootte / een verbetering van de kwaliteit.
=	Het minimale doel is het behoud van de oppervlakte of populatiegrootte / het behoud van de kwaliteit.
=/+	Het minimale doel is het behoud van de oppervlakte of populatiegrootte / het behoud van de kwaliteit met lokale uitbreidingsmogelijkheid.
=/-	Het minimale doel is het behoud van de oppervlakte of populatiegrootte / het behoud van de kwaliteit met lokale inkrimpingsmogelijkheid.

In onderstaande tabel met de doelen voor het SBZ worden doelstellingen voor enerzijds het gedeelte dat habitatrichtlijngebied is en anderzijds het gedeelte dat 'zuiver vogelrichtlijngebied' (lees: enkel vogelrichtlijngebied en geen habitatrichtlijngebied) is, niet onderscheiden, maar geïntegreerd. Aan de drie criteria die tegelijk vervuld dienen te zijn om deze doelen voor beide ruimtelijk afgebakende gebieden van elkaar te onderscheiden, werd immers niet voldaan. De drie criteria zijn:

het zuiver vogelrichtlijngebied handelt over een relevante oppervlakte;
het betreft in dit gebied relevante doelstellingen doelen en;
de doelen die in het gedeelte dat zuiver vogelrichtlijngebied is, gerealiseerd dienen te worden, zijn (reeds in dit stadium) bekend.]

In onderstaande tabel met de instandhoudingsdoelstellingen voor het gebied worden doelstellingen voor enerzijds het gedeelte dat habitatrichtlijngebied is en anderzijds het gedeelte dat 'zuiver vogelrichtlijngebied' (lees enkel vogelrichtlijngebied maar geen habitatrichtlijngebied) is, niet onderscheiden, maar geïntegreerd. Aan de drie criteria die tegelijk vervuld dienen te zijn om deze doelen voor beide ruimtelijk afgebakende gebieden van elkaar te onderscheiden, werd immers niet voldaan. De drie criteria zijn:

het zuiver vogelrichtlijngebied handelt over een relevante oppervlakte;
het betreft in dit gebied relevante doelstellingen en;
de doelstellingen die in het gedeelte dat zuiver vogelrichtlijngebied is, gerealiseerd dienen te worden, zijn (reeds in dit stadium) bekend.

Vijver- en moeraslandschap

Het vijver- en moeraslandschap is belangrijk voor een lange reeks van soorten en habitattypes waaronder:

de broedvogels roerdomp, woudaap, bruine kiekendief, krakeend en blauwborst
andere vogelsoorten zoals grote zilverreiger en kwak
amfibieën waaronder boomkikker, poelkikker, rugstreeppad, knoflookpad en heikikker
vleermuizen waaronder rosse vleermuis, watervleermuis, ruige dwergvleermuis en
waterhabitats in de voedselarme tot meer voedselrijke sfeer (rangschikking van voedselarm naar voedselrijk: 3110, 3130, 3150).

Determinerend voor de oppervlakte en kwaliteitsdoelstellingen zijn vooral de natuurwaarden waarvoor het gebied vanuit de G-IHD als essentieel is bestempeld nl. de vogelsoorten roerdomp, woudaap, grote zilverreiger, krakeend en knoflookpad. Voeg daaraan toe dat vanuit de GIHD het licht gebufferde oligo-mesotrofe waterpartijen (habitattype 3130) in dit gebied zeer belangrijk is op Vlaams niveau en het is duidelijk dat het vijver- en moeraslandschap een belangrijke focus en prioriteit wegdraagt voor het formuleren van de instandhoudingsdoelstellingen in dit gebied.

Met als doelstelling het verkrijgen van duurzame populaties voor de soorten roerdomp en woudaap in Midden-Limburg is het belangrijk dat ook het gebied De Maten maximaal kan bijdragen aan het realiseren hiervan. Uit de individuele doelen voor de broedpopulatie van deze soorten – en rekening houdend met de benodige oppervlakte voor het leefgebied van een broedpaar – volgt dat minimaal 90 ha kwalitatief hoogstaand leefgebied, bestaande uit rietland, moerasvegetaties en open water, vereist is. Deze oppervlakte leefgebied is intrinsiek beschikbaar binnen het gebied. Niet zozeer vergroting van het leefgebied maar vooral kwaliteitsverbetering is dus de randvoorwaarde om deze essentiële doelstelling in te vullen. Kwaliteit en kwaliteitsverbetering voor de doelsoorten roerdomp en woudaap dienen hierbij in te spelen op: de waterkwaliteit, de rust in het gebied en de aanwezigheid van natuurlijke, zonbeschenen oevers.

Dit alles impliceert ook dat er voor het overgrote deel van het gebied een aangepast vijverbeheer vereist is. Binnen deze oppervlaktedoelstelling zullen de meeste andere doelen meeliften. Licht gebufferde oligo-mesotrofe waterpartijen (habitattype 3130) zullen immers het gevolg zijn van een verhoogde waterkwalietit en het toepassen van een gepast vijverbeheer. Behoud en herstel van de historische waterhuishouding zijn noodzakelijk voor graslanden en vijvers. Bijkomende inspanningen zijn noodzakelijk om het voedselaanbod voor de doelsoorten te verhogen en het leefgebeid van amfibieën te versterken. Waar mogleijk streeft men naar een extensivering van het graslandbeheer naar meer bloemrijke graslanden met een hoog nectaraanbod. Wanneer voor bepaalde habitats of soorten specifieke oppervlakte- en kwaliteitsdoelen vereist zijn, zullen deze in Landschap 'Vijver- en moeraslandschap' specifiek vermeld worden.

Habitats - Vijver- en moeraslandschap

Habitat		Oppervlaktedoelstelling	Kwaliteitdoelstelling
	Doel	+	+
3110 – Mineraalarme, oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten	Omschrijving	Doeloppervlakte van 2 ha door omvorming (bv door herstel abiotiek HuIskens- en Rockxsweyer) of door uitbreiding (herstel voormalige vijvers als de Heiweyer).	Bodem van de vijvers is zandig en grotendeels vrij van slib en organisch sediment. Helder oligotroof tot mesotroof water met voldoende lage hoeveelheden totaal aan stikstof en een zure tot circumneutrale pH. De natuurlijke hydrologie met aanvoer van lokaal grondwater dient hersteld te worden en waterlobelia (of kleine biesvaren) is frequent aanwezig. Om windwerking toe te laten is het open houden van de dijken van belang.
	Doel	+	+
3130 - Oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren met vegetatie behorend tot het Littorelletalia uniflorae en/of Isoëto-Nanojuncetea	Omschrijving	Doeloppervlakte van 73 ha, te weten 80% door omvorming (herstel abiotiek vijvers) en bijkomend 20% door omvorming (van verdwenen waterpartijen van de ‘derde cascade’).	Verwezen wordt naar de eerder benoemde kwaliteitsverbetering die vereist is voor moerasvogels. De vijvers zijn grotendeels vrij van slib en organisch sediment en bevatten helder, zeer zwak tot matig gebufferd en min of meer nutriëntenarm water met een lage stikstof- en fosforconcentratie en een matig zure tot circumneutrale pH. De natuurlijke hydrologie met aanvoer van lokaal grondwater dient hersteld te worden en goed ontwikkelde vegetaties van het subtype littorellionvegetaties en subtype éénjarig dwergbiezenverbond dienen te ontwikkelen. Tevens wordt de kwaliteitsvereiste van een voldoende open ligging in het landschap – waar windwerking mogelijk is - beklemtoond. Bijkomende kwaliteitsvereiste is het niet, of in lage densiteiten voorkomen van bodemwoelende vissoorten die het water vertroebelen en watervegetaties begrazen. Beklemtoond wordt het noodzakelijk toepassen van vijverbeheer met cycli van droogzetten en opnieuw vulllen, om de nodige dynamiek in het systeem te brengen, pionierscondities te creëren en de voedselrijke sliblaag te verkleinen. Enkele vijvers bovenaan de zuidelijke vijverketen in de Maten zijn van nature uit ongeschikt voor de ontwikkeling van dit habitattype. Dit zijn de zogenoemde ‘moddervijvers’ met een kuipvormig profiel en slibrijke vijverbodem. De oeverbegroeiing bestaat eerder uit lisdodde en biezen, dan uit riet. Het gaat over de Hommelesweyer, Het Holeven, de Bovenste en Middelste Schreursweyer, de Sint-Jansweyer, de Schuitweyer, de Soorweyer en de Veldmolen. Voor deze vijvers wordt geen habitatdoelstellingen 3130 voorzien.
	Doel	=	+
3150 – Van nature eutrofe meren	Omschrijving	Behoud van actuele voorkomen (4 ha).	Bodem van de vijvers mogen een variabel gehalte slib en organisch sediment bevatten en dienen tijdens het vegetatieseizoen permanent water te bevatten. Helder, matig nutriëntenrijk (niet hypertroof) water met een matige stikstof- en fosforconcentratie en een min of meer neutrale tot matig alkalische pH. Er dient minstens één sleutelsoort abundant aanwezig te zijn.

Soorten - Vijver- en moeraslandschap

Soort		Populatiedoelstelling	Kwaliteitdoelstelling
	Doel	+	+
Blauwborst	Omschrijving	Broedpopulatie van 40 broedparen.	Deels gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor roerdomp. Zie Roerdomp. Additioneel dient vanuit deze soort als kwaliteitseis te worden meegegeven dat moerasgebieden in samenhang dienen voor te komen met andere leefgebieden die vertegenwoordigd worden door de habitattypes 4010, 6230, 7140, 7150. Een kwalitatief herstel van deze habitattypes is vereist. Voor de kwaliteitsdoelstellingen voor dit deel van het leefgebied verwijzen we naar de respectievelijke habitattypes.
	Doel	+	+
Boomkikker	Omschrijving	2 populaties boomkikker: een populatie van minimaal 200 roepende mannetjes voor het centrale reservaatsgedeelte; en bijkomend een populatie van minimaal 200 roepende mannetjes in het gebied van de Lange Waters. De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen (i.h.b. het habitattype 3130) te bereiken.	Kwaliteitsdoelen deels gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere habitats en soorten. Specifieke, additionele kwaliteitsvereisten hebben betrekking op: qua waterbiotoop: het creëren van visvrije waterpartijen; qua landbiotoop: Behoud en versterken van kleinschalig landschap met ruigtevegetaties, houtwallen, bosranden en braamstruwelen met een oppervlakte van meer dan 20 ha per populatie. Dit landbiotoop moet zo goed mogelijk aansluiten bij de voortplantingsbiotopen.
	Doel	+	+
Bruine kiekendief	Omschrijving	Minimaal 1 broedpaar. Hiervoor is een minimaal leefgebied van 100 ha nodig. Tot het leefgebied kan worden gerekend: voldoende grote entiteiten van vijver- en moerascomplexen en open vegetaties (heiden en graslanden). De soort lift mee op de doelen van de habitats.	Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied, zowel wat betreft het vijver- en moerascomplex als wat betreft de heide- en graslandhabitats. Voor de eerste verwijzen we naar de kwaliteitsdoelstellingen voor het leefgebied van de Roerdomp. Voor het tweede verwijzen we naar de kwaliteitseisen voor o.m. de Europese habitattypes 2310, 2330, 4010, 4030 en 6230, zie verder). Additioneel dient vanuit deze soort als kwaliteitseis te worden meegegeven: voldoende rust en landschappelijke openheid, niet enkel voor het vijver- en moerascomplex maar ook voor wat betreft de foerageergebieden op graslanden en heiden.
	Doel	+	+
Drijvende waterweegbree	Omschrijving	Groeiplaatsen samen> 50m². Een goede staat van instandhouding wordt tot doel gesteld door het uitbreiden van vegetatievlekken op meerdere potentiële vijvers, met de klemtoon op de noordelijke vijvercascade.	Kwaliteitsvereisten: zie kwaliteitsdoelen voor habitat 3130 Landschap: Vijver- en moeraslandschap (begeleidend doel).
	Doel	+	+
Gevlekte witsnuitlibel	Omschrijving	Voorkomen van een kleine populatie.	Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere habitats en soorten in het landschap: Vijver- en moeraslandschap. Nadruk op: bedekking met drijvende en ondergedoken waterplanten van 10-70 %; lage, natuurlijke visstand voor bepaalde wateren.
	Doel	=	=
Gewone dwergvleermuis, Kleine dwergvleermuis	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die eerder reeds werden gesteld. Opgemerkt wordt dat deze soorten ook (oude) boshabitats behoeven. Voor de kwaliteitsvereisten van boshabitats: zie Landschap: Boslandschap, habitats.
	Doel	=	=
Grote zilverreiger	Omschrijving	Behoud van het belang van het gebied voor doortrek en als overwinteringsgebied. Broedgevallen worden niet bij voorbaat uitgesloten maar er wordt hiervoor nu geen specifieke doelstelling vastgelegd. Indien dit zich zou voordoen, bv. in geval dat maatregelen van waterkwaliteitsverbetering en vijverbeheer ingevoerd worden, dient doelstelling voor deze soort herbekeken.	Kwaliteitsdoelen gedekt middels gestelde doelen voor roerdomp, woudaapje, bruine kiekendief, blauwborst en kwak (Landschap: Vijver- en moeraslandschap).
	Doel	+	+
Heikikker	Omschrijving	Een populatie van minimaal 200 roepende mannetjes of eiklompen op minimaal 4 grotere plassen.	Het leefgebied voor deze soort overspant meerdere habitattypes: 2310, 2330, 3130, 4010, 4030 6230 en 7140. Een kwalitatieve ontwikkeling van deze habitats is vereist. We verwijzen naar de kwaliteitsdoelstellingen voor deze habitats. Additioneel wordt gewezen op de doelstelling van herstel van de hydrologie aan de noordzijde van het SBZ (vb. buurt Oleweyer en Heiweyerbeek).
	Doel	=	+
IJsvogel	Omschrijving	Behoud populatiegrootte	Kwaliteitsdoelen gedekt middels gestelde doelen voor roerdomp, woudaapje, bruine kiekendief, blauwborst en kwak (Landschap: Vijver- en moeraslandschap).
	Doel	+	+
Knoflookpad	Omschrijving	Bronpopulatie van minimaal 5 voortplantingsbiotopen met in totaal meer dan 200 roepende mannetjes	Specifieke kwaliteitsvereisten hebben betrekking op: qua landbiotoop: de kwaliteit van de habitattypes 2310, 2330.(zie habitats 2310-2330, Landschap: Heidelandschap) met nadruk op het verbinden van landduinhabitattypes; qua voortplantingsbiotoop: waterkwaliteit is belangrijk voor deze soort. Dit wordt reeds gedekt middels de kwaliteitsvereisten voor eerder genoemde soorten (moerasvogels) en habitats (o.m. habitattype 3130).
	Doel	=	=
Krakeend	Omschrijving	Behoud populatiegrootte	Kwaliteitsdoelen gedekt middels gestelde doelen voor roerdomp, woudaapje, bruine kiekendief, blauwborst en kwak (Landschap: Vijver- en moeraslandschap).
	Doel	=	+
Kwak	Omschrijving	Behoud van het belang van het gebied voor doortrek. Broedgevallen worden niet bij voorbaat uitgesloten maar er wordt hiervoor nu geen specifieke doelstelling vastgelegd. Indien dit zich zou voordoen, bv. in geval dat maatregelen van waterkwaliteitsverbetering en vijverbeheer ingevoerd worden, dient doelstelling voor deze soort herbekeken.	Deels gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor roerdomp. Additioneel bijzondere aandacht voor het behoud van de kwaliteit van het foerageergebied in de noordelijke cascade. Dit wil zeggen: de combinatie van riet, wilgenopslag en moerasbos dient behouden.
	Doel	=	+
Laatvlieger	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Door het ouder worden en toepassen van de CDB zal de kwaliteit van het leefgebied voor deze soort toenemen.
	Doel	=	+
Poelkikker	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die reeds werden gesteld voor het landschap: Vijver- en moeraslandschap.
	Doel	+	+
Roerdomp	Omschrijving	Satellietpopulatie van minimaal 3 broedparen. Dit vereist een minimale oppervlakte leefgebied van 90 ha. Dit vereist geen extra uitbreiding.	Kwaliteitsvereisten gelet op het beoogd aantal broedparen: geschikt leefgebied, bestaande uit rietland, moerasvegetaties (> 50 %) en open water (> 30 %); helder water met goede waterkwaliteit en een hoog voedselaanbod (jonge vis, ongewervelden, amfibieën); voldoende rust en waar mogelijk het creëren van predatievrije broedgelegenheden tijdens broedperiode; open vijverlandschap; gevarieerde leeftijdsstructuur van de rietvegetaties: per broedkoppel is er nood aan minimaal 0,5 tot 2 ha overjarig riet of lisdodde met een voldoende dikke kniklaag (opstapeling van oude stengels); aanwezigheid verlandingsvegetaties (niet enkel riet/lisdodde, maar ook ondergedoken en drijvende watervegetaties); hoog waterpeil in de leefgebieden tijdens het broedseizoen. Kwaliteitsverbetering kan in het bijzonder gerealiseerd worden in de noordelijke cascade (actueel zeer beperkte oppervlakte rietmoeras en watervegetaties).
	Doel	=	=
Rosse vleermuis, Ruige dwergvleermuis, Watervleermuis	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die reeds werden gesteld voor het landschap: Vijver- en moeraslandschap. Opgemerkt wordt dat deze soorten ook (oude) boshabitats behoeven. Voor de kwaliteitsvereisten van boshabitats: zie Landschap: Boslandschap.
	Doel	+	+
Rugstreeppad	Omschrijving	Een populatie met minimaal 200 roepende mannetjes op minimaal 5 geschikte voortplantingsplaatsen.	Zie kwaliteitsvereisten voor beschouwde soorten en habitats in het landschap Vijver- en moeraslandschap. Onderstreept wordt het belang van een voldoende groot en kwalitatief ontwikkeld landhabitat. Hiervoor zijn de habitattypes 2310 en 2330 van groot belang. Voor de kwalitatieve (en kwantitatieve) doelen, zie habitats 2310-2330, Landschap: Heidelandschap.
	Doel	=	+
Spaanse vlag	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Toename van voldoende grote bloemrijke hooilanden met overgang naar moerasspirearuigten en bossen met mantel-zoomvegetaties.
	Doel	+	+
Woudaap	Omschrijving	Broedpopulatie van minimaal 10 broedparen	Gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor Roerdomp.

Heidelandschap

Het heidelandschap is belangrijk voor een reeks van soorten en habitattypes waaronder:

amfibieën zoals rugstreeppad, knoflookpad en heikikker
de broedvogels bruine kiekendief en blauwborst
heidehabitats (2310, 2330, 4010, 4030, 6230, 7140 en 7150).

Determinerend voor de oppervlakte en kwaliteitsdoelstellingen zijn in de eerste plaats de noodzaak aan voldoende leefgebied (foerageergebied, landhabitat) voor de soorten rugstreeppad, knoflookpad, heikikker, blauwborst en bruine kiekendief. Daarbij wordt onderstreept dat het gebied De Maten voor de knoflookpad essentieel is in Vlaanderen (cfr. G-IHD).

De oppervlaktevereiste voor Bruine kiekendief (>100 ha leefgebied) werkt mee sturend om de vereiste oppervlakte aan heidehabitats en de nodige versterking van de heidehabitats. Naast versterking (vergroting) is ook kwaliteitsverbetering aan de orde. Deze heeft o.m. betrekking op het voorkomen van spontane verbossing van heidehabitats en plaatselijk het herstel van de natuurlijke, hydrologische situatie.

Habitats - Heidelandschap

Habitat		Oppervlaktedoelstelling	Kwaliteitdoelstelling
	Doel	+	+
2310 - Psammofiele heide en 2330 – Open grasland	Omschrijving	Doel voor complex van beide habitats: Actueel 47 ha, toename met 45 ha (omvorming)= einddoel van 92 ha	Kwaliteitsvereisten zijn o.m. een goede structuurvariatie van de habitats met zoveel mogelijk open (stuivend) zand en behoud van de buntgrasvegetatie, mostapijtjes en korstmosvegetatie voor Open graslanden en creëren van naakte bodem afgewisseld met een gevarieerde ouderdom van struikheide in psammofiele heide; zo beperkt mogelijke boomopslag in de habitat.
	Doel	+	+
4010 - Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix	Omschrijving	Doeloppervlakte 34 ha, behoud actuele oppervlakte (29 ha) met toename van 5 ha ter hoogte van Heiweyer of langsheen de Lange Waters.	Kwaliteitsvereisten zijn o.m.: beperkte aanwezigheid van pijpenstrootje; beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat.(wilg of berk); een natuurlijke hydrologie.
	Doel	+	+
4030 – Europese droge heide	Omschrijving	Doeloppervlakte van 19 ha: behoud van de actuele oppervlakte (5ha) met toename van 14ha.	Kwaliteitsvereisten zijn o.m. een beperkte aanwezigheid van pijpenstrootje en een beperkte aanwezigheid van boomopslag in de habitat.
	Doel	+	+
6230 – Soortenrijke Heischrale graslanden	Omschrijving	Doeloppervlakte van 28 ha: actuele oppervlakte een kleine 5 ha, toename habitat van 23 ha (omvorming van bos of grasland naar heischraal grasland). Voor het subtype vochtig heischraal grasland wordt het behoud van de actuele habitatvlekken vooropgesteld. Voor het subtype soortenrijk struisgrasland wordt een oppervlakte-toename van ongeveer 23 ha vooropgesteld ter hoogte van de actueel minder voedselrijke hooi- en weilanden in de omgeving van de aanwezige habitattypes en de bermen van het Albertkanaal.	Kwaliteitsvereisten is een extensief gebruik van deze graslanden.
	Doel	+	+
7140 - Overgangs- en trilveen	Omschrijving	Doeloppervlakte van 5 ha door herstel actueel habitat	Kwaliteitsvereisten zijn o.m.: beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat; een natuurlijke hydrologie; voldoende voedselarme waterlichamen.
	Doel	+	+
7150 – Slenken in veengronden	Omschrijving	Toename van de oppervlakte in samenhang met de uitbreiding en het herstel van Vochtige heide (2-5%).	Behouden van voldoende plagplaatsen in natte heide.

Boslandschap

Alhoewel het boslandschap binnen de context van de andere aanwezige en tot doel gestelde natuurwaarden iets minder van belang is, mag de waarde ervan ook niet worden onderschat. Enerzijds is er de intrinsieke natuurwaarde die ook vanuit Europese context van belang is. Het boslandschap is immers belangrijk voor volgende Europese soorten en habitattypes:

zwarte specht en kwak
boshabitats 91E0

De bossen, zeker de natte bossen, hebben ook een waarde voor de aan het vijver- en moeraslandschap gebonden soorten zoals amfibieën (landhabitat) en vogels (hoger genoemde vogelsoort: de kwak) maar ook andere vogelsoorten kunnen rusten in deze boskernen (o.m. grote zilverreiger).

In de context van het boslandschap kan ook niet voorbij gegaan worden aan de rol en de nood van “buffer- en schermbossen”. Hiermee wordt gedoeld op de boszones die gelegen zijn in de periferie van het habitatrichtlijngebied. Het gebied De Maten is immers nogal geïsoleerd en sterk omgeven door woon- en industriegebieden. Buffer- en schermbossen zorgen ervoor dat de natuurwaarden centraal in het gebied inderdaad in zekere mate worden gebufferd (hydrologisch) en afgeschermd (licht, geluid, …).

De nadruk voor de bossen en de soorten die hierbinnen worden behandeld ligt niet op vergroting. Met het oog op de realisatie van de hoger genoemde doelen van het heidelandschap en het vijver- en moeraslandschap is het – integendeel – soms nodig om kleine bossen om te zetten in open ecotopen en habitats. Kwaliteitsverbetering van de (resterende) bossen is wél een doelstelling.

Habitats - Boslandschap

Habitat		Oppervlaktedoelstelling	Kwaliteitdoelstelling
	Doel	=	+
91E0 - Elzenbroekbossen	Omschrijving	Behoud mooi ontwikkeld habitat ter hoogte van Peerdsdiefwijer en Soorweyer ( 29 ha)	Voor de te behouden elzenbroekbossen wordt een gevarieerde bosstructuur tot doel gesteld met veel dood hout en sleutelsoorten in de ondergroei. Doelstelling is daarom ook een natuurlijke hydrologie en water van een voor dit habitat gepaste kwaliteit.
	Doel	=	+
Buffer- en schermbossen	Omschrijving	Behoud van bossen met bufferende functie of die als scherm dienstig zijn. Deze definiëring komt grosso modo overeen met het behoud van bossen aan de rand van het gebied. Verboste of beboste situaties meer centraal in het gebied dienen in die context niet te worden behouden wanneer daar ecologische redenen voor zijn (zie habitats Landschap: Heidelandschap).	Verhogen van de kwaliteit van buffer- en schermbossen. In openbare bossen en privé-bossen gelegen in VEN geldt de toepassing van de CDB. Nadruk dient gelegd op de nood aan open plekken, ook in deze buffer- en schermbossen zodat natuurwaarden die open ecotopen behoeven kunnen migreren van binnen het gebied naar buiten de grenzen ervan.

Soorten - Boslandschap

Soort		Populatiedoelstelling	Kwaliteitdoelstelling
	Doel	=	=
Gewone dwergvleermuis, Kleine dwergvleermuis	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Behoud kwaliteit van de leefgebieden
	Doel	=	+
Kwak	Omschrijving	Behoud van het belang van het gebied voor doortrek. Broedgevallen worden niet bij voorbaat uitgesloten maar er wordt hiervoor nu geen specifieke doelstelling vastgelegd. Indien dit zich zou voordoen, bv. in geval dat maatregelen van waterkwaliteitsverbetering en vijverbeheer ingevoerd worden, dient doelstelling voor deze soort herbekeken.	Deels gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor Roerdomp, Landschap: Vijver- en moeraslandschap. Additioneel bijzondere aandacht voor het behoud van de kwaliteit van het foerageergebied in de noordelijke cascade. Dit wil zeggen: de combinatie van riet, wilgenopslag en moerasbos dient behouden.
	Doel	=	+
Laatvlieger	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Door het ouder worden en toepassen van de CDB zal de kwaliteit van het leefgebied voor deze soort toenemen.
	Doel	=	+
Spaanse vlag	Omschrijving	Behoud van de soort op de actuele locaties	Toename van voldoende grote bloemrijke hooilanden met overgang naar moerasspirearuigten en bossen met mantel-zoomvegetaties.
	Doel	=	=
Zwarte specht	Omschrijving	Behoud populatiegrootte	Toepassen van de CDB voor gemeentebossen en privé-bossen gelegen in het VEN zal inspelen op de tot doel gestelde kwaliteitsdoelstellingen.

2.2 Prioritaire inspanningen

In samenhang met de hoger beschreven doelstellingen is in het S-IHD-besluit door de Vlaamse Regering een aantal prioritaire inspanningen vastgesteld. Dit is een globale omschrijving van de acties die noodzakelijk zijn voor de realisatie van deze doelstellingen. Voor de uitvoering van de prioritaire inspanningen zijn vaak meerdere acties nodig. Hoofdstuk 4 van dit voortgangsdocument (Inspanningsmatrix) geeft de concrete acties weer die uitvoering geven aan deze prioritaire inspanningen.

	Inspanning	Omschrijving Inspanning
PI 1	Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem	Om een waterkwaliteit te bekomen die voldoende is voor de waterrijke habitats en daarbij horende fauna, dient de waterkwaliteit van de aanvoerbeken een gemiddeld laagorthofosfaat gehalte en een hooggehalte opgeloste zuurstof bevatten. Deze waarden komen uit het rapport: afstemming doelen Integraal waterbeleid (DIW-KRW) en Natura 2000 (Van Looy et al. 2008). Bijkomend actiepunt vormt het nemen van maatregelen om de uitspoeling van meststoffen en chemische bestrijdingsmiddelen in de richting van de Heiweyerbeek op te heffen. Actie is nodig om het verwezenlijken van de doelstellingen t.h.v. het gebied de Lange Waters te realiseren. In het brongebied van de Heiweyerbeek stelt zich tevens dit probleem van uitspoeling van meststoffen, wat een bedreiging vormt voor de voedselarme habitatambities in deze zone.
PI 2	Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers	Het terug oppikken van bepaalde vijverbeheerspraktijken is noodzakelijk. Door gefaseerd de vijvers droog te leggen (winter) ontstaan telkens opnieuw geschikte pionierscondities (met weinig vis) waardoor grote populaties van bijvoorbeeld boomkikker, knoflookpad en poelkikker zich kunnen ontwikkelen. Het tegengaan van uitheemse, invasieve vissoorten is tevens belangrijk ten voordele van meer natuurlijke visbestanden in relatief helder water, die als geschikte foerageergronden voor onder andere roerdomp en woudaap kunnen fungeren. Dit vijverbeheer zal bovendien bijdragen tot het verkrijgen van geschikte condities voor Oligo- tot mesotrofe wateren (habitattypes 3110 en 3130) met ondergedoken of drijvende watervegetaties (onder andere drijvende waterweegbree).
PI 3	Herstel moerasvogelpopulaties	Om de doelstellingen voor moerasvogels als roerdomp, woudaap en bruine kiekendief te realiseren zijn naast het verbeteren van de waterkwaliteit en het installeren van een specifiek vijverbeheer, nog soortspecifieke maatregelen noodzakelijk. Specifiek voor de moerasvogeldoelen is het realiseren van een open vijverlandschappen noodzakelijk. In dit kader dient boomopslag op de dijken tussen vijvers verwijderd. Daarnaast dient de realisatie en het behoud van recreatieluwe zones te worden gewaarborgd.
PI 4	Herstel van amfibieënpopulaties	Herstel van populaties boomkikker, knoflookpad, rugstreeppad, heikikker en poelkikker vraagt een waaier aan maatregelen die grotendeels gedekt zijn door hoger genoemde inspanningen (verhogen waterkwaliteit, vijverbeheer). Daarenboven is het aangewezen dat voor de genoemde amfibieënsoorten vennen visvrij worden gehouden. Ook het uitbreiden van landbiotoop (natte heide of overgangsveen, heischraal grasland of landduinvegetaties) kadert in het herstel van amfibieënpopulaties.
PI 5	Uitbreiding van habitattype landduinen en droog heischraal grasland	Toename van landduinhabitats (habitattype 2310 en 2330) en soortenrijke graslanden van het struisgrasverbond (heischraal grasland habitattype 6230) aansluitend bij de heidekern dient opgestart. Toename door omvorming van bijvoorbeeld dennenbestanden naar open landduinen situeren zich in het noordoosten van het SBZ en ten noorden van de Augustijnenvijver De toename van heischraal grasland zal bij voorkeur gebeuren ter hoogte van Haagbeemden-Diepenbekerbos/Bijenbergbos.
PI 6	Herstel natte heide- en oligotrofe, mineraalarme vijvervegetaties	Herstel van de hydrologie in het brongebied van de Heiweyerbeek en/of het herstellen van de historische ‘Heiweyer’ is noodzakelijk voor het herstellen van voedselarme venvegetaties (habitattype 3110) en voor het duurzame behoud en de toename van vochtige heide. Dit vereist de creatie van voedselarme condities (natuurontwikkeling) en de instelling van een permanent hoog grondwaterpeil. Deze herstelmaatregelen zijn tevens nodig voor het herstellen van de populatie blauwborst (40 broedparen).
PI 7	Soortbeschermingsprogramma voor de boomkikker	Er wordt een soortbeschermingsprogramma opgemaakt voor de boomkikker met daarin een aanpak voor de realisatie van de ecologische verbindingen tussen de actuele en de beoogde populaties van boomkikker, zoals beschreven in de motiveringsnota in bijlage aan het onderbouwende rapport.
PI 8	Soortbeschermingsprogramma voor de knoflookpad	Er wordt een soortbeschermingsprogramma opgemaakt voor de knoflookpad met daarin een aanpak voor de realisatie van de ecologische verbinding tussen de relictpopulaties van knoflookpad, zoals beschreven in de motiveringsnota in bijlage aan het onderbouwende rapport.

3 Oppervlaktebalans

Dit hoofdstuk geeft de stand van zaken weer van de realisatie van de taakstelling, met name van de oppervlaktedoelen, op basis van het passend beheer. Het passend beheer is wettelijk gedefinieerd in het Instandhoudingsbesluit van 20 juni 2014. Het is de oppervlakte waarvoor in een natuurbeheerplan of daarmee vergelijkbaar plannen of overeenkomsten, een of meer Europees te beschermen habitattype(s) of een leefgebied van een of meer Europees te beschermen soort(en) als natuurstreefbeeld is vastgesteld.

De oppervlaktebalans in dit voortgangsdocument is enkel opgemaakt voor de Europees te beschermen habitats, op basis van de inventarisatie van het terreinbeheer door het ANB, verschillende openbare besturen en de erkende terreinbeherende verenigingen (met name Natuurpunt vzw, vzw Durme en Limburgs Landschap vzw). Voor leefgebieden van Europees te beschermen soorten was dergelijke inventarisatie niet mogelijk met de bestaande gegevens, zodat een oppervlaktebalans per Europees te beschermen soort niet opgenomen is.

Onderstaande tabel geeft per Europees te beschermen habitat:

De habitat code: de code van het habitat waarvoor een doel is gesteld (zie §2.1 'Doelen', voor de benaming en beschrijving);
Het totaal doel: de tot doel gestelde oppervlakte per habitat;
Het passend beheer: de oppervlakte met passend beheer zoals vastgesteld in een goedgekeurd natuurbeheerplan of daarmee vergelijkbare plannen of overeenkomsten;
De openstaande taakstelling: de oppervlakte die wordt berekend als het verschil tussen het totaal doel en de oppervlakte met passend beheer.

In de oppervlaktebalans worden alle oppervlakten weergegeven in hectare, tenzij anders aangegeven. De tabel geeft de situatie in februari 2017 weer.

BE2200028 - De Maten

Habitat code	totaal doel	met passend beheer	openstaande taakstelling
2310_2330	92	63,8	28,2
3110	2	0	2
3130	73	55,9	17,1
3150	4	0	4
4010_7150	34	29,5	4,5
4030	19	22,7	0
6230	28	7,4	20,6
7140	5	0	5
91E0	29	11,2	17,8

4 Inspanningsmatrix

Dit hoofdstuk formuleert de acties die uitvoering geven aan de prioritaire inspanningen die vastgesteld werden in het S-IHD-besluit. Daarbij wordt op basis van het Vlaams Natura 2000-programma 2016-2020 aangegeven welke acties behoren tot het bindend deel van de taakstelling (zie hoofdstuk 1). De overige acties behoren tot het richtinggevend deel van de taakstelling.

Elke actie wordt in onderstaande tabel beschreven, met volgende rubrieken:

Nr. actie: het nummer van de actie is een samenstelling van het nummer van de prioritaire inspanning en het nummer van de actie zelf.
Omschrijving actie: geeft beknopt aan wat er moet gebeuren, waarom, met welk resultaat en waar.
Prioritaire inspanning: de prioritaire inspanning waaraan deze actie invulling geeft. Vanaf prioritaire inspanning 100 worden acties weergegeven die niet onder de prioritaire inspanningen van hoofdstuk 2.2 vallen. Deze acties zijn toegevoegd aan het voortgangsdocument, aanvullend op de prioritaire inspanningen, omdat ze eveneens nodig zijn om tot de gunstige lokale staat van instandhouding te komen van de betreffende habitat(s) of soort(en).
Actie voor de verbetering van het natuurlijk milieu: indien in deze kolom een ‘ja’ staat, dan is deze actie ingeschreven voor de verbetering van het natuurlijk milieu als omschreven in hoofdstuk 5.
Deelgebied(en): de deelgebieden waar deze actie uitgevoerd zal worden. Indien in de tabel geen nummer van een deelgebied is opgegeven, is de actie van toepassing op de volledige SBZ.
Habitats/soort(en): de Europees te beschermen habitat(s) en/of soort(en) waarvoor de actie ondernomen wordt. Het gaat om habitats en soorten waarvoor doelen opgenomen zijn in het S-IHD-besluit en om (cursief aangegeven) habitattypische soorten. Habitattypische soorten zijn kenmerkend voor één of soms meerdere habitattypes. Een habitattype kan enkel in een regionaal gunstige staat van instandhouding verkeren als binnen Vlaanderen ook de habitattypische soorten gelinkt aan dit habitattype in een regionaal gunstige staat van instandhouding verkeren. Meer gedetailleerde informatie over habitattypische soorten is beschikbaar in referenties 1, 2 en 3 (zie hoofdstuk 8).
Trekker: de organisatie die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de actie.
Andere betrokkenen: de organisaties of actoren die betrokken zijn bij de actie, als uitvoerder, omwille van mogelijke impact, het leveren van kennis,…
Timing: het moment waarop de uitvoering van de actie start. Kan pas ingevuld worden indien de status ‘gepland’ of ‘in uitvoering’ is.
Status: hierbij is onderscheid gemaakt tussen:
- Op te starten: de actie is benoemd maar nog niet opgestart.
- In onderzoek: het plan of project voor de uitvoering van de actie is in ontwikkeling. Een trekker is aangeduid en gestart met de voorbereiding van het plan of project .
- Plan in opmaak: de opmaak van het uitvoeringsplan is gestart.
- Plan beschikbaar: het uitvoeringsplan is afgerond en door de betrokken partijen goedgekeurd. De uitvoering ervan moet nog opgestart worden.
- In uitvoering: de actie wordt momenteel uitgevoerd.
- Uitgevoerd: de uitvoering van de actie is beëindigd.
- Stopgezet: de uitvoering van de actie is stopgezet zonder dat ze helemaal is beëindigd; er is geen plan om ze terug op te starten.
Bindend: deze lijn verschijnt enkel als de actie deel uitmaakt van het bindend deel van de taakstelling (zie hoofdstuk 1). Hierbij is onderscheid gemaakt tussen:
- Stand still: actie noodzakelijk voor de stand still of het tegengaan van achteruitgang.
- 2020: actie noodzakelijk voor het bereiken van een gunstige of verbeterde staat van instandhouding voor 16 habitats tegen 2020.
- Deelgebied(en): de deelgebied(en) waarvoor de actie bindend is (sommige acties zijn bindend voor een deelgebied maar richtinggevend voor een ander).
- Habitats/soorten: de habitats en/of soorten waarvoor de actie bindend is (sommige acties zijn bindend voor een habitat en/of soort maar richtinggevend voor andere habitats en/of soorten).

De tabel geeft de situatie weer in augustus 2017.

BE2200028 - De Maten

Nr actie	Omschrijving actie
1.1	Plan van aanpak opmaken over wegnemen of minimaliseren van vervuilingspunten op alle aanvoerbeken van de vijvers en op brongebied Heyweyer, zowel deze gelegen in het natuurreservaat “De Maten” als deze gelegen in de “Lange Waters” en door herstel aan waterpeilregelsystemen	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Milieumaatschappij Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Aquafin, Gemeenten, Infrax, Vlaamse Landmaatschappij Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
1.2	Opstarten onderzoek naar de mogelijkheden om de waterkwaliteit van de aanvoerbeken (Stiemerbeek, Heiweyerbeek en andere) in die mate te verbeteren dat ze voldoen aan de eisen van de beoogde waterrijke habitats	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Milieumaatschappij Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Aquafin, Infrax, Stad Genk, Vlaamse Landmaatschappij Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
1.3	Onderzoek naar de waterkwaliteit van Stiemerbeek in het kader van landinrichting Stiemerbeekvallei	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Aquafin, Infrax, Provincie Limburg, Stad Genk, vzw Natuurpunt Timing 2015 Status Uitgevoerd Bindend: Stand still
1.4	Plan van aanpak opmaken in samenwerking met stad Genk om oplossingen te vinden voor de overstortproblematiek, de problematiek gekoppeld aan strooizouten en het aanbrengen van ingrepen aan de Stiemer om ook de watertoevoer naar De Maten kwalitatief en kwantitatief te verbeteren	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Aquafin, Infrax, Provincie Limburg, Sector natuur, Stad Genk, Vlaamse Milieumaatschappij Timing 2017 Status In onderzoek Bindend: Stand still
1.5	Opstarten van natuurinrichting ‘De Maten’ en uitvoering van maatregelen ter herstel van de waterkwaliteit en waterhuishouding zoals vermeld in de ecohydrologische studie en studie van de stad Genk over verbeteren watertoevoer	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur, Stad Genk Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
1.6	Onderzoek naar de inlaat van geëutrofiëerd water in de Lange Waters uit bufferbekken ter hoogte van de Berenbroekstraat en plan van aanpak om overstortproblematiek ter hoogte van de kruising weg Peerdsdiefweier-De Mierlik (overstorten pieken in deze beek), en het aanbrengen van maatregelen om de waterkwaliteit van de Lange Waters te verbeteren	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3130, 3150, 7140, 91E0 Trekker Vlaamse Milieumaatschappij Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Stad Genk, Vlaamse Landmaatschappij Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
1.7	Onderzoek naar diffuse bronnen van eutrofiëring van niet afgekoppelde riolering en opmaak plan van aanpak voor oplossen van lekkende collector van Bokrijk naar de waterzuivering. Verwijderen van de niet gebruikte riolering achter de grote Dillikensvijver en Schreyweier (door het gesloten gebied) en herstellen in oorspronkelijke toestand. Ook onderzoek naar de insijpeling wegens afwateringsdruk van de bestaande riolering ter hoogte van het fietspad Genk-Diepenbeek. De putdeksels zijn met betonnen platen verankerd, maar de rioleringsdruk is bij stortbuien overmatig hoog. Plan van aanpak om eventuele insijpeling tegen te gaan	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3130, 3150 Trekker Vlaamse Milieumaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Stad Genk Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
1.8	Regelsysteem voorzien om watertoevoer De Maten te optimaliseren, bijvoorbeeld t.h.v. de Slagmolen, zoals vermeld in de studie ecohydrologie van ANB en studie “verbeteren watertoevoer De Maten” van stad Genk	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Privaat persoon, Provincie Limburg, Stad Genk Timing 2017 Status Plan beschikbaar Bindend: Stand still
1.9	Nagaan van de mogelijkheden tot het stopzetten bemesting op de graslanden met invloed op te realiseren naburige habitats (vb. in het brongebied van de Heiweyerbeek, ter hoogte van Haagbeemden en dit met opvolging van de waterkwaliteit)	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen Departement Landbouw en Visserij, Privaat persoon, Vlaamse Landmaatschappij Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
1.10	Overleg opstarten met administraties rond de mogelijkheden om bijkomende maatregelen (aanvullend op generieke bepalingen en mestbeleid) te nemen inzake buffers tussen aanvoerbeken (o.a. Heiweyerbeek) van waterrijke habitats en landbouwpercelen en noodzakelijke bijsturingen bespreken i.f.v. het bereiken van voldoende kwaliteit van nabijgelegen habitats	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, IJsvogel, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen Departement Landbouw en Visserij, Vlaamse Landmaatschappij Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
1.11	Opstarten overleg en afspraken maken rond aanpak van ganzenproblematiek	Prioritaire inspanning Herstel waterkwaliteit van het vijversysteem Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbmr, rbbms, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Gemeenten, Hubertus Vereniging Vlaanderen, Privaat persoon, Provincie Limburg, Sector natuur Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
2.1	Aanpassen beheerplan ‘ENR De Maten’ in functie van de tot doel gestelde habitats en soorten	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 4010, 4030, 6230, 7140, 7150, 91E0, Buffer- en schermbossen, 2310-2330, Blauwborst, Boomkikker, Bruine kiekendief, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Grote zilverreiger, Heikikker, IJsvogel, Knoflookpad, Kwak, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
2.2	Afspraken maken (en uitvoeren) over het ruimen van slib uit afviskommen en moederzouwen van vijvers die in cascades gelegen zijn van vijvers waarin waterrijke habitats beoogd worden in de ecohydrologische studie en het aangepast beheerplan	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Vlaamse Landmaatschappij Timing 2099 Status Plan beschikbaar Bindend: Stand still
2.3	Gesprekken opstarten met private eigenaren rond de mogelijkheden van aangepast vijverbeheer in samenwerking met hen, ofwel aankoop bespreken	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Privaat persoon Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
2.4	Gericht aankoopbeleid of nagaan uitruilmogelijkheden in het kader van natuurinrichting i.f.v. herstel habitats en nog te realiseren doelen	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 4010, 4030, 6230, 7140, 91E0, 2310-2330, rbbhc, rbbkam, rbbms, rbbsm, rbbso, Blauwborst, Boomkikker, Bruine kiekendief, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Heivlinder, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Kommavlinder, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap, Zwarte specht Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Privaat persoon Timing Status Op te starten Bindend: Stand still
2.5	Opnieuw opmaken van verzakte dijken en herstellen van op- en aflaten in functie van aangepast beheerplan	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
2.6	Gefaseerde winterdroogleggingen met al dan niet visvrije oplaat van vijvers i.f.v. aangepast beheerplan	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Woudaap Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Timing 2014 Status In uitvoering Bindend: Stand still
2.7	Uitvoeren Beheerplan ENR ‘De Maten’ in functie van herstel habitats 3130, 3150 en herstel leefgebied van onder meer hiernaast vernoemde soorten	Prioritaire inspanning Installeren specifiek vijverbeheer met drooglegging van vijvers Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 3150, 7140, 91E0, rbbhc, rbbms, rbbsm, Blauwborst, Boomkikker, Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed Timing 1982 Status In uitvoering Bindend: Stand still
3.1	Uitvoeren acties zoals voorzien in het SBP Roerdomp	Prioritaire inspanning Herstel moerasvogelpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) rbbmr, Roerdomp, Woudaap Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Privaat persoon, Provincie Limburg, Sector natuur Timing Status Op te starten
3.2	Afspraken maken over het opvolgen van populaties Roerdomp en Woudaap in functie van het uitvoeren van eventuele bijkomende maatregelen of bijsturen van het beheer	Prioritaire inspanning Herstel moerasvogelpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Roerdomp, Woudaap Trekker INBO Andere betrokkenen Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur Timing Status Op te starten
3.3	Maken van afspraken over herstel historische vijvers (o.a. Heiweyer) zoals vervat in studie ecohydrologie als herstel laagte 52 en nagaan mogelijkheid tot verwervingen i.f.v. het herstel	Prioritaire inspanning Herstel moerasvogelpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3130, rbbmr, Blauwborst, Boomkikker, Bruine kiekendief, Drijvende waterweegbree, Heikikker, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur Timing 2020 Status Op te starten
3.4	Herstel van open karakter vijverlandschap in uitvoering van BHP	Prioritaire inspanning Herstel moerasvogelpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) rbbmr, Bruine kiekendief, Roerdomp, Woudaap Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed Timing 1982 Status In uitvoering
4.1	Maken van afspraken i.f.v. creëren van verbindingen voor Boomkikker en Knoflookpad (Bokrijk – De Maten) in uitvoering van de goedgekeurde verbindingsnota buiten SBZ voor beide soorten	Prioritaire inspanning Herstel van amfibieënpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Boomkikker, Heikikker, Knoflookpad, Poelkikker, Rugstreeppad Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Gemeenten, Provincie Limburg, Sector natuur, St Jozefinstituut Timing 2016 Status Op te starten
4.2	Uitvoering geven aan biodiversiteitsproject (onder voorbehoud van goedkeuring): realiseren van stapstenen voor de Boomkikker (creatie bijkomend habitat) tussen Dauteweyers en De Maten, buiten SBZ op vrijwillige basis	Prioritaire inspanning Herstel van amfibieënpopulaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Boomkikker Trekker Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Andere betrokkenen Gemeente Diepenbeek, Provincie Limburg, vzw Natuurpunt Timing 2015 Status Op te starten
5.1	Omvorming van merendeel van dennenbestanden naar open landduinen in uitvoering van BHP	Prioritaire inspanning Uitbreiding van habitattype landduinen en droog heischraal grasland Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 4030, 6230, 2310-2330, rbbah, Boomleeuwerik, Heivlinder, Kommavlinder Trekker Sector natuur Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Gemeenten Timing Status Op te starten
5.2	Opstarten overleg en afspraken maken rond omvormen diverse percelen naar graslandtypes zoals duin- en heischrale graslanden, bijvoorbeeld aan Haagbeemden-Bijenbergbos en noordelijk deel van Lange Waters, op vrijwillige basis	Prioritaire inspanning Uitbreiding van habitattype landduinen en droog heischraal grasland Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Boomleeuwerik, Heivlinder, Kommavlinder Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Boerenbond, Gemeente Diepenbeek, Privaat persoon, Sector natuur, Stad Genk, Stad Hasselt, Vlaamse Landmaatschappij Timing 2020 Status Op te starten
5.3	Opstarten van natuurinrichting ‘De Maten’ ter uitvoering van maatregelen ter herstel van bodem en vegetatie in terrestrische delen voorzien in de ecohydrologische studie	Prioritaire inspanning Uitbreiding van habitattype landduinen en droog heischraal grasland Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 4030, 6230, 2310-2330 Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur Timing 2020 Status Op te starten
6.1	Vijver van NV Scheepvaart: afgraven zanddepot en herstel 7140_meso (zoals besproken met NV Scheepvaart)	Prioritaire inspanning Herstel natte heide- en oligotrofe, mineraalarme vijvervegetaties Actie verbetering natuurlijk milieu Ja Habitats/soort(en) 7140, rbbms, Blauwborst, Gevlekte witsnuitlibel, Kwak, Poelkikker, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap Trekker Agentschap voor Natuur en Bos Andere betrokkenen nv De Scheepvaart, Vlaamse Landmaatschappij Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
6.2	Herstel historische vijvers, zoals voorzien in de aanbevelingen van de ecohydrologische studie	Prioritaire inspanning Herstel natte heide- en oligotrofe, mineraalarme vijvervegetaties Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) 3110, 3130, 4010, 6230, 7140, rbbhc, rbbms, Blauwborst, Bruine kiekendief, Heikikker, Kempense heidelibel, Knoflookpad, Poelkikker, Roerdomp, Rugstreeppad, Vleermuizen-Vijver- en moeraslandschap, Woudaap Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Sector natuur, Stad Genk Timing 2020 Status Op te starten Bindend: Stand still
7.1	Soortbeschermingsprogramma voor de Boomkikker: uitvoeren van goedgekeurde acties of afspraken over maken	Prioritaire inspanning Soortbeschermingsprogramma voor de boomkikker Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Gemeenten, Provincie Limburg, Sector natuur, St Jozefinstituut Timing 2016 Status Op te starten
8.1	Soortbeschermingsprogramma voor de Knoflookpad: uitvoeren van goedgekeurde acties of afspraken over maken	Prioritaire inspanning Soortbeschermingsprogramma voor de knoflookpad Actie verbetering natuurlijk milieu Nee Habitats/soort(en) Trekker Vlaamse Landmaatschappij Andere betrokkenen Agentschap Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Gemeenten, Provincie Limburg, Sector natuur, St Jozefinstituut Timing 2016 Status Op te starten

5 Overzichtkaart

De overzichtskaart biedt informatie voor en een stand van zaken over de realisatie van de doelen voor deze SBZ. De verschillende onderdelen zijn te consulteren via een geoloket.

Ga naar de Overzichtskaart

5.1 Synthesekaart

De synthesekaart biedt een samengesteld, vereenvoudigd overzicht van de actuele Europees te beschermen habitats en de oppervlaktes Europees te beschermen habitats onder passend beheer (zie hoofdstuk 3).

In het geoloket wordt de synthesekaart weergegeven met dit symbool

5.2 Situering van de actuele Europees te beschermen habitats

De kaarten ‘Actueel habitat’ geven indicatief de ligging van de actuele Europees te beschermen habitats in deze SBZ weer, op basis van referentie 9 (zie hoofdstuk 6). De kaart ‘Actueel habitat overzicht’ geeft een overzicht alle actuele habitats. De kaarten ‘Actueel habitat per cluster’ en ‘Actueel habitat per habitat’ maken de actuele habitats respectievelijk in clusters van verwante habitats en voor elk habitat apart zichtbaar.

In het geoloket wordt de kaart:

actueel habitat overzicht weergegeven met dit symbool
actueel habitat per cluster met dit symbool
actueel habitat per habitat met dit symbool

5.3 Situering van de gebieden beheerd met het oog op de realisatie van de doelen

De kaarten ‘Passend beheer’ (voor definitie, zie hoofdstuk 3) geven indicatief weer welke oppervlaktes Europees te beschermen habitats onder passend beheer zijn bij het ANB, verschillende openbare besturen en de erkende terreinbeherende verenigingen (zie hoofdstuk 3). De kaart ‘Passend beheer overzicht’ geeft het overzicht van alle oppervlaktes onder passend beheer voor habitats. De kaarten ‘Passend beheer per cluster’ en ‘Passend beheer per habitat’ maken de oppervlaktes onder passend beheer respectievelijk in clusters van verwante habitats en voor elk habitat apart zichtbaar.

De huidige kaart geeft de situatie weer in februari 2017.

In het geoloket wordt de kaart :

oppervlakte onder passend beheer overzicht weergegeven met dit symbool
oppervlakte onder passend beheer per cluster weergegeven met dit symbool
oppervlakte onder passend beheer per habitat weergegeven met dit symbool

5.4 Situering van de vegetaties relevant als leefgebied voor Europees te beschermen soorten

Omdat voor de vegetaties relevant als leefgebied voor Europees te beschermen soorten geen terreininventarisatiegegevens bestaan, werd deze kaart opgemaakt door middel van een ruimtelijk model. Dit model werkt op basis van de ecologische karakteristieken van de soort, aangevuld met actuele verspreidingsgegevens en de verbreidingscapaciteit van de soort. De bekomen afbakening vormt op dit moment de best beschikbare benadering van de actuele leefgebieden van de betreffende soorten. Voor een gedetailleerde beschrijving van de methodiek wordt verwezen naar referenties 4, 5 en 6 (zie hoofdstuk 6).

De opmaak ervan was niet voor alle Europees te beschermen soorten mogelijk omdat

een aantal mobiele soorten zeer ruime en weinig gedifferentieerde leefgebieden kent (bv. slechtvalk, kokmeeuw);
voor de leefgebiedkarakteristieken van bepaalde soorten geen (gebiedsdekkende) kaartlaag voorhanden is (bv. bittervoorn en kleine modderkruiper);
voor een aantal soorten de wetenschappelijke kennis en de beschikbare data ontoereikend zijn (bv. vleermuizen).

In het geoloket worden de leefgebieden weergegeven met de symbolen voor het overzicht, voor de groepen en voor de soorten, en dit enkel voor soorten waarvoor de opmaak van de kaarten mogelijk was en waarvoor doelen zijn ingeschreven in het S-IHD-besluit.

5.5 Situering van de aanwezigheid van habitattypische soorten

Onderstaand overzicht geeft indicatief weer welke habitattypische soorten actueel voorkomen per deelgebied op basis van referenties 7 en 8 (zie hoofdstuk 6). Habitattypische soorten zijn soorten die kenmerkend zijn voor één of soms meerdere habitattypes. Voor het bereiken van de regionaal gunstige staat van instandhouding van het habitat, moeten de populaties van de habitattypische soorten, verbonden aan dat habitat, ook in een regionaal gunstige staat van instandhouding worden gebracht of gehouden. Meer gedetailleerde informatie over habitattypische soorten is beschikbaar in referenties 1, 2 en 3 (zie hoofdstuk 6).

Situering van de aanwezigheid van habitattypische soorten

Deelgebieden	Fauna	Flora
BE2200028-1	Bergeend, Blauwborst, Blauwvleugelsprinkhaan, Bont dikkopje, Boomklever, Boomleeuwerik, Boompieper, Bosrietzanger, Bosuil, Braamsluiper, Bruin blauwtje, Bruine korenbout, Dodaars, Dwergmuis, Gekraagde roodstaart, Gevlekte witsnuitlibel, Glassnijder, Grasmus, Groentje, Grote bonte specht, Havik, Heideblauwtje, Heikikker, Heivlinder, Houtsnip, Kempense heidelibel, Kleine bonte specht, Kleine ijsvogelvlinder, Kleine parelmoervlinder, Knopsprietje, Kommavlinder, Kwartel, Moerassprinkhaan, Negertje, Noordse witsnuitlibel, Riviergrondel, Roodborsttapuit, Rugstreeppad, Snoek, Snortikker, Sprinkhaanzanger, Variabele waterjuffer, Venwitsnuitlibel, Vroege glazenmaker, Waterspitsmuis, Weidebeekjuffer, Wekkertje, Wespendief, Wielewaal, Zeelt, Zompsprinkhaan, Zwarte specht	Adelaarsvaren, Beenbreek, Blauwe bosbes, Blauwe knoop, Bleeksporig bosviooltje, Borstelgras, Bruine snavelbies, Buntgras, Drienerfmuur, Drietallig glaskroos, Drijvende waterweegbree, Dwergvlas, Echte guldenroede, Eivormige waterbies, Gesteeld glaskroos, Gewone dophei, Glad walstro, Groot blaasjeskruid, Groot streepzaad, Grote bevernel, Haaksterrenkroos, Heidekartelblad, Heidespurrie, Hondsviooltje, Hulst, Kamvaren, Kikkerbeet, Klein blaasjeskruid, Klein glaskroos, Klein warkruid, Kleine ratelaar, Kleine veenbes, Kleine zonnedauw, Klokjesgentiaan, Knolsteenbreek, Knoopkruid s.l., Koningsvaren, Kraailook, Kransvederkruid, Kruipbrem, Lavendelhei, Liggend hertshooi, Liggende vleugeltjesbloem, Loos blaasjeskruid, Maarts viooltje, Margriet, Moerashertshooi, Moerasweegbree, Moeraswolfsklauw, Naaldwaterbies, Oeverkruid, Ondergedoken moerasscherm, Paarbladig goudveil, Pilvaren, Pilzegge, Puntkroos, Ronde zonnedauw, Snavelzegge, Stekelbrem, Struikhei, Tandjesgras, Trekrus, Valse salie, Veelbloemige veldbies, Veenbies, Veenpluis, Veldlathyrus, Verspreidbladig goudveil, Vingerhoedskruid, Vlottende bies, Wateraardbei, Waterdrieblad, Waterscheerling, Wilde gagel, Wilde kamperfoelie, Witte snavelbies, Zilte schijnspurrie, Zompzegge

6 Referenties

1.: Geert De Knijf, Desiré Paelinckx (2012). Typische faunasoorten van de verschillende Natura 2000 habitattypes, in functie van de beoordeling van de staat van instandhouding op niveau Vlaanderen (ref. INBO.A.2013.139)

2.: Adriaens, Dries; Adriaens, Tim; Ameeuw, Griet (2008). Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de habitattypische soorten (ref. INBO.R.2008.35)

3: Adriaens, P. & Ameeuw, G. (red) (2008). Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de vogelrichtlijnsoorten. D/2008/3241/287 (ref.INBO.R.2008.36)

4.: Maes et al. (2015). Afbakenen van potentiële leefgebiedenkaarten voor Europese en Vlaamse prioritaire soorten in het kader van de voortoets. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2015. (versie 2.0). (ref. INBO.R.2015.10201559).

5: : Maes D., Anselin A., De Knijf G., Denys L., Devos K., Gouwy J., Leyssen A., Packet J., Pauwels I., Pollet M., Speybroeck J., Stienen E., Thomaes A., T’jollyn F., Van Den Berge K., Van Landuyt W., Van Thuyne G., Vermeersch G. & Verhaeghe F. (2017). Afbakenen van actueel relevant potentieel leefgebied voor een selectie van Europees prioritaire soorten. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2017 (30) (ref. INBO.R.12602606 . Brussel: Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

6.: Dirk Maes, Koen Devos, Anny Anselin, Eric Stienen, David Buysse, Ine Pauwels & Thierry Onkelinx (2016). Advies over de leefgebiedenkaarten van Natura 2000-soorten (ref. INBO.A.3415)

7.: De Knijf, Geert; Vermeersch, Glenn (datum). Advies over de actuele verspreiding van de habitattypische soorten per SBZ-H deelgebied - deel fauna (ref. INBO.A.3233)

8.: Van Landuyt, Wouter; De Knijf, Geert (2014). Advies over de verspreiding van de habitattypische soorten per SBZ-H deelgebied - deel flora (ref. INBO.A.3192)

9. De Saeger, S., Guelinckx, R., Oosterlynck, P., De Bruyn, A., Debusschere, K., Dhaluin, P., ... Paelinckx, D. (2020). Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart, uitgave 2020. (Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; Nr. 35). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.18840851